De Eetbare Oase
Van kruidenbak tot voedselbos: een feest voor de zintuigen, het hele jaar door!
Nog niet eens zo lang geleden had iedere tuin zijn eigen 'Lochting'.
Op een paar generaties tijd is het leven echter zo drastisch veranderd dat heel wat moestuinen een stille dood stierven - en heel wat groentenrassen en teeltkennis met hen.
Toch is er al geruime tijd een heuse moestuinrevival bezig. Je vindt moestuinen tegenwoordig weer overal: tuinen, stadsparken, volkstuinen, bedrijventerreinen, scholen, instellingen, ziekenhuizen...
Zin om mee op de kar te spingen? Ik kan je geen ongelijk geven! Er zijn weinig dingen die zoveel voldoening geven als smullen van je eigen knapperige groentjes.
Dus maak die handen maar lekker smerig - goede grond is gezond!
"Cherrypicking" toegestaan :-)
Hieronder vind je een logische opbouw van een totaalconcept. Dit is echter perfect moduleerbaar en kan aangepast worden aan jouw specifieke noden en wensen.
Moestuin-brainstorm
1. Structuurplan
Wat is de beste locatie voor jouw moestuin?
Kies je voor volle grond of voor bakken?
Ga je voor een strakke structuur of voor organische vormen?
Welke elementen zijn er allemaal nodig?
Het resultaat van deze intensieve brainstormsessie is een structuurplan op schaal, zodat je ongeveer kunt inschatten hoe je moestuin er zal uitzien
2. Stappenplan
Hoe ga je te werk om van de bestaande toestand een productieve moestuin te maken?
Een stappenplan op maat geeft je tips & tricks om je moestuin efficiënt aan te leggen. Er zijn altijd dingen waar je nog niet aan gedacht hebt (maar je ontelbare voorgangers misschien wél!).
3. Wishlist
Welke gewassen wil je graag telen?
Je wishlist vormt de input voor het opmaken van een teeltplan.
Na een moestuinbrainstorm kun je beslissen om op eigen houtje aan de slag te gaan met de resultaten of om mij in te schakelen voor een volgende fase van de realisatie. At your service!
Het moestuingebeuren heeft altijd deel uitgemaakt van mijn leven. Mijn vader tovert nog steeds allerlei groenten tevoorschijn uit zijn lapje grond.
Hij heeft me nog steeds zijn geheimen niet prijsgegeven, maar misschien is dat wel het grootste geheim: je leert iets vaak het best door goed rond te kijken en dingen zelf uit te proberen.
Ondertussen heb ik tientallen moestuinen, eetbare borders en voedselbossen ontworpen, opgestart of ondersteund
Teeltplan
4. Eénjarige teelten
Waar zaai ik mijn bietjes? Wanneer oogst ik mijn spitskolen? Wat kan ik nog telen voor ik mijn pompoenen plant?
Aan de hand van je wishlist maken we samen een teeltplan dat rekening houdt met jouw jaarplanning. Zo'n plan vormt een waardevolle leidraad waardoor je altijd precies weet wat waar te doen. Dit vergroot je oogst en de voldoening die je haalt uit het moestuinieren.
5. Vaste groenten, kruiden & bloemen
Vaste gewassen hebben een andere groeicyclus dan 1-jarige groenten. Zij zijn onmisbaar, zowel in de keuken als binnen de ecologische teeltmethode, o.a. als
Deze planten komen op een aparte plek in de moestuin terecht waar de bodem niet elk seizoen verstoord wordt. Doorgaans is dit een strook aan de buitenkant van het moestuinpad, soms zijn dit 'verloren' hoekjes.
Er wordt voor deze planten idealiter gewerkt met een beplantingsplan zodat de juiste plant op de juiste plaats terechtkomt.
6. Voedselbosrand
Als je bij ons een stuk grond aan zijn lot overlaat wordt het automatisch een bos. Als mens kunnen we daar echter niet zo veel voedsel uit halen. Enter de 'voedselbosrand': een teeltmethode waarin mens en natuur elkaar tegemoet treden.
Denk bessen, fruitbomen, eetbare en medicinale heesters, slingerplanten, een diverse kruidlaag met een mix van inheemse en eetbare planten enz.
Hierbij horen een beplantingsplan en een beheerplan dat gelijke tred houdt met de veranderende vegetatiestructuren door de jaren heen.
Na de opmaak van je teeltplan kun je op eigen houtje aan de slag of om mij inschakelen voor de realisatie van je eetbare oase. At your service!
De natuurlijke moestuin is zowel een toegangspoort naar de niet-menselijke wereld als een verbinding met de wereld van onze voorouders.
Moestuinaanleg
8. Planning
Welke grondstoffen, materialen, gereedschappen,... zijn er nodig? En waar komen die vandaan? Wie zijn de gebruikers van de moestuin? Wie doet wat wanneer? Wordt er gewerkt op eigen initiatief of is er een of andere vorm van begeleiding nodig?
9. Aanleg
Bij de omvorming van de bestaande toestand tot een moestuin, voedselbosrand, eetbare / kruidige border, ... wordt optimaal rekening gehouden met locatie, oriëntatie en de ecologische waarde van de bestaande toestand.
Waar nodig worden niches opgevuld om een vollediger ecosysteem te bekomen.
10. Opstart
Op basis van het teeltplan wordt de moestuin in gang gezet.
Alles wat hiervoor nodig is volgens de planning komt nu samen (zaden, plantgoed, klimsteun, bemesting, mulchmateriaal, ...).
Een feestelijk moment!
...
Joepie! Je eetbare plekje is er! Je kunt nu op eigen houtje jolig verder boeren of mij inschakelen voor een deel van het onderhoud.
Moestuinen variëren in grootte van een bloembak tot een halve hectare of meer.
In bijna elke situatie kun je wel IETS zelf kweken!
Zelfs als je in een 'bunker' zonder ramen woont kun je nog altijd aan de slag met kiempjes en fermentjes.
Onderhoud & opvolging
Hoe voorkom je dat de natuur je moestuin terug claimt?
11. Moestuinbeheer
Ik kan je van dienst zijn op diverse manieren, afhankelijk van de context:
- opmaak beheerkalender
- moestuinwerkdagen verspreid over het jaar (individueel of voor groepen)
- maaibeheer (soms nodig in randzones)
- snoeien van klein- en grootfruit
- hakselen / versnipperen
- composthoop opzetten
- eigen zaden telen
- troubleshooting
- ...
12. Oogst & verwerking
Geen idee hoe of wanneer te oogsten?
Inspiratie nodig over hoe je je oogst kunt verwerken?
Of door omstandigheden geen tijd?
Hulp nodig bij het koken met eigen teelt voor feestjes?
...
Laat van je horen en we bekijken de mogelijkheden!
13. Moestuinwandeling
Tijdens een plaatsbezoek vertel ik je wat ik zie, geef ik extra tips en kun je me al je vragen stellen. Tijdstip en frequentie volgens afspraak. Maak een audio-opname of filmpje voor ons beider gemak, dan moet ik geen verslagjes schrijven - voor computerwerk vraag ik meer :-)
De mens heeft zichzelf door de eeuwen heen de idee aangeleerd dat de natuur iets is wat bedwongen en overheerst moet worden. Als je er de geschiedenis van het menselijk lijden op na slaat is dat zeer begrijpelijk.
Soms vergeten we echter dat het ongeacht ons enorme arsenaal aan data, ervaringen, vaardigheden en systemen op de langere termijn vaak meer loont om met de natuur te proberen samenwerken dan om er tegen te strijden.
Wat dit vooral vraagt is een hoge graad van ecologische geletterdheid.
Er zou wat mij betreft een verplicht vak op school moeten komen dat gaat over het harmonieus leren samenleven met alle andere organismen op deze planeet. Want het leven is en blijft een web van relaties.
